Kazimierz III Wielki, GROSZ krakowski, szeroki - rysowany u BANDTKIE
Oto jedna z ikon polskiego średniowiecza. Pierwszy, i przez ~150 lat, jedyny polski grosz. Moneta ważna zarówno typologicznie, jak i historycznie.
W czasach Kazimierza III Wielkiego Polska wkracza w nową erę monetarną. Kończą się czasy monety lekkiej - bitych w cienkiej blasze brakteatów, a także drobnych denarów. Rozpoczyna się okres bicia monety grubej, groszowej ( grossus, z łac. gruby).
Kazimierz III Wielki nie tylko zmienił wygląd Polski, zostawiając ją murowaną, ale również wprowadził reformę monetarną. Reformę podyktowaną napływem dużej, zagranicznej monety, z której największy wpływ miały obiegające całą Europę Środkową grosze praskie. Szerokie grosze bite w Kutnej Horze od czasów Wacława II. To właśnie one stanowiły wzór dla ikonografii pierwszych polskich groszy. Na awersie, w podwójnym otoku dookoła korony, umieszczono tytulaturę polskiego władcy: +KAZIMIRVS ↓PRIMVS | +DEI ↓GRACIA REX POLONIE ( Kazimierz Pierwszy z bożej łaski król Polski ). Na rewersie, zamieniając czeskiego lwa na polskiego orła, w otoku umieszczając nazwę nowej monety: GROSSI CRACOVIENSES (grosz krakowski). Rzadkość. Polski grosz szeroki to moneta, której do dziś przetrwały nieliczne egzemplarze, co wynika z dalszych losów tej emisji. Ze względu na to, że Polska nie posiadała swoich kopalń srebra, kruszec na grosze można było pozyskać na dwa sposoby: przetapiając grosze czeskie lub kupując go po wysokich cenach na Węgrzech. Jak pisze T. Kałkowski: ' jedno i drugie było jednak nieopłacalne, rychło więc zaprzestano ich bicia. Wycofane po dziesięcioletnim obiegu grosze grosze krakowskie zostały przebite na półgrosze, główną odtąd monetę Kazimierzową. Ich ocalone resztki, bardzo rzadkie w znaleziskach, należą do najrzadszych numizmatów polskich. '.
Wyjątkowy egzemplarz z proweniencją XIX wieku. Ilustrowany w opracowaniu Stężyńskiego-Bandtkie! Ciekawy również pod względem odmiany, której nie odnotowywał Ryszard Kiersnowski. Różniącej się obecnością dwóch kółek nad centralnym fleuronem korony (zamiast jednego lub ich braku). Bardzo efektowny egzemplarz. Choć perforowany u góry, to jednak w pełni czytelny, niewyoblony noszeniem i dobrze wybity. Stara, ładna patyna podkreśla relief monety. Zdecydowanie polecamy. Srebro, średnica 27-28 mm, waga 3.12 g.
 

Grade: ~VF
Reference: Bandtkie 4, Gumowski 362, Kopicki 344 (R5), Kiersnowski (WN 1973/4) jak I.A